- تلفن های تماس :
- 09197061790
- 02166634409
چگونه راه رفتن قیچی وار را در بیماران فلج مغزی اصلاح کنیم ؟
راه رفتن قیچی وار در بیماران فلج مغزی دقیقاً چیست؟
فلج مغزی شایع ترین ناتوانی حرکتی در کودکان است و می تواند منجر به الگوهای حرکتی غیرطبیعی مختلفی از جمله راه رفتن قیچی وار گردد.
این مقاله قصد دارد تا به تشریح دلیل راه رفتن قیچی وار، ریسک های مرتبط و نحوه مدیریت آن بپردازد.
بیاید آغاز کنیم !
راه رفتن قیچی وار چیست؟
راه رفتن قیچی وار یک الگوی حرکتی غیر عادی است که مشخصه ی آن فشار آوردن ران ها و زانوهای دو پا به سمت یکدیگر یا روی هم افتادن پاها در طی حرکت می باشد.
این وضعیت بدلیل فعالیت انقباضی بیش از حد عضلات اداکتور( عضلاتی که جهت حرکت دادن ران ها به سمت یکدیگر استفاده می شوند ) می باشد.
همراه با اداکشن پاها (نزدیک بودن ران ها به یکدیگر)، مچ پاها نیز بدلیل چرخش داخلی لگن به سمت داخل چرخیده و زانوها خم خواهند بود.
بدلیل این حالت ، قسمت بالای بدن همزمان با راه رفتن فرد کاملاً یک تکه حرکت کرده و سبب دشواری حفظ تعادل می گردد.
معمولاً افراد با مشکل فلج مغزی و راه رفتن قیچی وار به آرامی راه رفته در حالیکه تحرک آنها نیز محدود می گردد.
چه ارتباطی بین راه رفتن قیچی وار و فلج مغزی وجود دارد؟
راه رفتن قیچی وار در افراد فلج مغزی دای پلژی اسپاستیک بسیار شایع بوده که نقص حرکتی آنها غالباً بر روی هر دو پا تأثیر می گذارد.
اسپاستیسیتی زمانی است که عضلات به طور پیوسته منقبض بوده و این حالت حدود بیش از ۸۰ درصد از کل بیماران CP را شامل می شود.
انواع مختلفی از الگوهای حرکتی غیر طبیعی وجود دارد که از فلج مغزی اسپاستیک ناشی می شود اما راه رفتن قیچی وار شایعترین آنهاست .
چنانچه راه رفتن قیچی وار درمان نگردد چه اتفاقی می افتد؟
هر چند که آسیب مغزی ناشی از CP با گذشت زمان بدتر نمی شود اما اسپاستیسیتی ممکن است بدتر گردد.
چنانچه راه رفتن قیچی وار بدون درمان رها گردد، ممکن است کودکان فلج مغزی :
- به دلیل کشش نامتوازن عضلانی، دفورمیتی ها (بد شکلی های) آنها بیشتر گردد.
- در نتیجه ی تعادل ضعیف، تعداد دفعات افتادن آنها افزایش یابد.
- استقلال وتحرک آنها در اثر کاهش دامنه ی حرکتی، دچار محدودیت می شود.
- در نهایت ممکن است دیگر قادر به راه رفتن نباشند.
خوشبختانه با مدیریت صحیح می توان از این مشکلات اجتناب نمود.
درمان راه رفتن قیچی وار کودکان CP
رفع نمودن الگوی راه رفتن قیچی وار دو مرحله می باشد:
نخست، برای اینکه عضلات بتوانند به راحتی منقبض و منبسط شوند، باید اسپاستیسیتی درمان گردد.
دوماً اینکه کودک باید مغز خود را آموزش دهد تا به شیوه صحیح راه رفته و الگوی راه رفتن غیر طبیعی را با الگوی صحیح جایگزین نماید.
درمان دارویی
شل کننده های عضلانی مانند باکلوفن می توانند به کاهش فعالیت بیش از حد عضلاتی (که بیشتر اسپاستیسیتی شده) کمک نمایند، برای اینکه موقتاً اسپاستیسیتی را کاهش دهند.
به طور کلی، شل کننده های عضلانی به شکل قرص، اسپاستیسی را به صورت کوتاه مدت کاهش داده و نیاز است که در طول روز چندین وعده مصرف گردند.
از آنجایی که این داروها به شکل خوراکی استفاده می شوند، تأثیرشان بر روی تمام بدن می باشد.
باکلوفن همچنین می تواند از طریق یک پمپ مستقیماً به مایع نخاعی تزریق شود، جایی که به طور مداوم در تمام طول روز پمپ می شود.
بوتاکس
بوتاکس سیگنال های عصبی را که سبب انقباض عضلات می شوند، بلاک می کند.
دزهای پایین بوتاکس جهت کاهش موقت اسپاستیسی (۳ الی ۶ ماه) به داخل عضلات سفت تزریق می شود.
کودکان CP بعد از تزریق بوتاکس باید از مزایای کاهش اسپاستیسیتی خود بهره مند گشته و یک برنامه کاردرمانی فشرده را جهت آموزش راه رفتن دنبال کنند.
این کار به بهبود نوروپلاستیسیتی و تقویت مسیرهای عصبی برای الگوی صحیح راه رفتن کمک خواهد نمود.
ارتزها
ارتزهایی مانند بریس ها و اسپلینت ها می توانند به اصلاح پوسچر و راستای صحیح بدن کمک نمایند.
کودکان در حال رشد هستند و اسپاستیستی چنانچه مدیریت نشود می تواند منجر به رشد نامناسب گردد. جهت مقابله عضلات اسپاستیک با سفت شدن هر چه بیشتر، می توانید از پوشیدن یک ارتز کمک بگیرید.
همچنین استفاده از ارتزها امکان کشش سبک بر روی عضلات اسپاستیک را فراهم می آورد حتی اگر کودک به طور جدی ورزش نکند.
جراحی
جراحی های مختلفی وجود دارد که برای کاهش اسپاستیسیتی می توانند مورد استفاده قرار بگیرند. البته جراحی ها باید تنها زمانی مورد توجه قرار گیرند که سایر روش های مداخله درمان با شکست روبه رو شوند.
جراحی طویل سازی عضلات نزدیک کننده پا (adductor lengthening) جهت راه رفتن قیچی وار می تواند توصیه گردد. این جراحی شامل طویل سازی عضلات داخلی ران و تضعیف فعالیت عصب آبتراتور می باشد.
جراحی دیگری که به طور رایج برای کاهش اسپاستیسی انجام می گیرد،selective dorsal rhizotomy می باشد. این جراحی شامل قطع فیبرهای اعصاب حسی بیش از حد فعال می باشد.
زمانی که فیبرهای عصبی قطع می شوند، دیگر قادر به رشد مجدد نمی باشند و عضلات عصب گیری شده با آن فیبرهای عصبی قطع شده دیگر اسپاستیک نخواهند بود.
کودک شما ممکن است با وجود این همه روشهای درمانی مختلف، همچنان به صورت قیچی وار راه برود چرا که او همیشه به این صورت راه رفته است.
درمان هایی مثل جراحی، بلاک کننده های عصبی، و شل کننده های عضلانی می تواند به طرز چشمگیری به کاهش اسپاستیسیتی کمک نماید اما این روشها شیوه صحیح راه رفتن را به کودک شما نخواهند آموخت.
چنانچه فرزند شما تا بحال فقط به صورت قیچی وار راه رفته است، در صورت راه رفتن بدون قیچی شدن پاها احساس عجیب یا غیر طبیعی خواهد کرد.
آموزش راه رفتن (Gait Training) در کاردرمانی جهت اصلاح راه رفتن غیر طبیعی کودک شما لازم است.
در کاردرمانی بر روی این موارد کار انجام خواهد گرفت:
- کشش عضلات سفت
- تقویت عضلاتی که کمتر استفاده می شود.
- فعالسازی نوروپلاستیسیته بوسیله تمرینات پیوسته راه رفتن با فرم صحیح (نوروپلاستیسیتی توانایی مغز جهت سیم کشی (باز سازی) مجدد خود می باشد.)
به طور پایه ای ، زمانیکه کودک شما تمرین راه رفتن صحیح را انجام می دهد، این اقدام منجر به فعال شدن مجموعه ی جدیدی از مسیرهای عصبی می شود.
هر چقدر فرزند شما بیشتر این تمرین را انجام دهد ، این مجموعه مسیرهای عصبی قویترشده و الگوی حرکتی صحیح به صورت روانتر و طبیعی تر شکل می گیرد.
الگوی حرکتی صحیح با تمرین کافی می تواند جایگزین الگوی قدیمی شود.
درک فلج مغزی و راه رفتن قیچی وار
مغز ما به شدت قابلیت تطبیق داشته و از آنجایی که فلج مغزی با گذشت زمان بدتر نمی شود لذا مغز می تواند جهت بازیابی خود تحت آموزش قرار گیرد.
مغز کودکان خاصیت پلاستیسیتی بیشتری نسبت به بالغین دارد. این بدین معنی است که تطابق با عادت های جدید برای کودکان نسبت به بزرگسالان بسیار راحتتر است.
هر چقدر مداخلات درمانی برای اسپاستیستی کودک شما زودتر آغاز گردد، جایگزینی الگوی حرکتی طبیعی با غیر طبیعی برای او آسانتر خواهد بود.
خوشبختانه این مقاله به درک شما از این الگوی راه رفتن و چگونگی مدیریت آن کمک می نماید.
تغییر عادات راه رفتن بسیار دشوار بوده اما امکانپذیر است!
مرکز توانبخشی ماهان ارائه دهنده خدمات کاردرمانی برای کودکان فلج مغزی بویژه در زمینه درمان الگوهای حرکتی غیرطبیعی حرکت مثل راه رفتن قیچی وار
نوبت دهی با تعیین وقت قبلی
