لکنت زبان چیست؟
لکنت زبان نوعی اختلال گفتار است که مشکلاتی را در برقراری ارتباط با سرعت مناسب و به طور پیوسته و روان ایجاد می نماید . در واقع لکنت عبارت است از تکرار ، کشش و یا قفل شدن غیر ارادی کلمه یا بخشی از کلمه که فرد قصد بیان آن را دارد . در اینجا معمولا همراه با تلاش برای بیان درست کلمه تغییراتی نیز در سر ، گردن به شکل پلک زدن ، شکلک در آوردن ، لرزش فک ، لبها و یا کج کردن سر دیده می شود. به طور کلی می توان گفت لکنت نوعی آشفتگی در روان صحبت کردن است که ارتباط را مختل ساخته و منجر به برخی اثرات ثانویه می شود.
لکنت به طور معمول در چه زمانی شروع می شود؟
شروع لکنت به طور شایع در سنین ۶-۲ سالگی می باشد. معمولا بعد از ۱۲ سالگی ابتلا به لکنت زبان دیده نمی شود ، مگر در مواردیکه سانحه مغزی جدی اتفاق افتاده باشد ، بنابراین لکنت در زمانی که کودک با سرعت زیاد در حال یادگیری زبان است به شکل تدریجی شروع می شود .
آیا لکنت زبان شیوع بالایی دارد؟
میزان شیوع لکنت در جمعیت کلی حدود یک درصد و در پسران سه برابر دختران می باشد . در خانواده هایی که پدر و مادر سابقه لکنت داشته باشند ، احتمال ابتلا در فرزندان سه تا پنج برابر بیشتر از خانواده هایی است که در آن ها مشکلی وجود ندارد .
موفقیت های آموزشی و شغلی و اجتماعی می توانند تا حدودی تحت تاثیر لکنت قرار گیرند با این وجود در طول تاریخ ، افراد برجسته و موفق زیادی وجود داشته اند که بیشتر عمرشان با این اختلال گفتاری همراه بوده اند . از جمله این افراد می توان ونیسون چرچیل ، چارلزداروین، ناپلئون اول و تئودور روز ولت را نام برد .
چرا کودک من لکنت دارد؟
واقعیت این است که لکنت زبان بر اساس متغیرهایی شامل عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی که روی هم تاثیر متقابل دارند به وجود می آید . بعضی کودکان برای ابتلا به لکنت زمینه آسیب پذیری مورثی دارند اضطراب و تنش ، باعث تشدید لکنت می شود ولی به نظر نمی رسد در ایجاد آن نقش داشته باشد . عواملی که سبب بروز اختلال می شوند کاملا با عواملی که سبب تداوم و وخامت آن می گردند متفاوتند و این عوامل ثانوی را می توان تحت کنترل قرار دارد.
آیا مشکلات مغزی می تواند سبب بروز لکنت شود؟
گزارش هایی از بررسی تصویربرداری از مغز بر این نکته دلالت دارند که شاید تفاوت های ظریف در ساختار مغزی بعضی بزرگسالان مبتلا با سایر افراد وجود داشته باشد ولی در حال حاضر دلایلی وجود ندارد که نشان دهد این تفاوت ها بر نوع گفتار فرد موثر است و یا عامل لکنت می باشند . مهم این است که برای کمک به کودک نیازی نیست که منتظر به دست آوردن این اطلاعات باشیم بلکه اکنون نیز می توانیم به او کمک کنیم.
اگر کودک من از لکنت زبان دیگران تقلید کند آیا ممکن است خودش مبتلا به لکنت شود؟
خیر ، اغلب افراد مبتلا بدون آنکه قبلا لکنت شخصی دیگری را شنیده باشند شروع به لکنت کرده اند و تقلید در ایجاد این اختلال نقشی ندارد .
آیا لکنت می تواند پس از یک حادثه غیر منتظره یا ضربه ناگهانی شروع می شود؟
دراغلب موارد شروع لکنت مانند بهبودی آن تدریجی است . لکنت بندرت پس از یک ضربه ناگهانی شروع میشود و اکثر کودکانی که این حوادث یا ضربه های غیر منتظره را تجربه می کنند به لکنت مبتلا نخواهند شد.
سیر لکنت چگونه است و ایا بهبود می یابد؟
به طور کلی ۵۰-۸۰ در صد تمام کودکان مبتلا به لکنت و بیشتر موارد خفیف به طور خود به خودی بهبود می یابند.از میان کودکانی که لکنت زبانشان تا بزرگسالی ادامه می یابد ، فقط یک سوم موفقیت های شغلی و تحصیلی شان تحت تاثیر قرار گیرد . البته در سنین دبستان ممکن است کودک دچار اشکال در برقراری ارتباط با همسن وسالان و مشکلات تحصیلی در اثر اجتناب از صحبت کردن در جمع کلاس شود .
اگر کودک در محدوده سنین پیش دبستانی است و لکنت او به تازگی شروع شده احتمال موفقیت و بهبودی بالاست ولی در کودکان دبستانی که مدت زیادی است دچار اختلال هستند.احتمال کمی وجود دارد که روانی گفتار به طور کامل و به حالت طبیعی برگردد . بنابراین شناسایی و مداخله زودرس در این اختلال اهمیت زیادی دارد .
برای کمک کردن به کودک ، ما به عنوان والدین چه کارهای می توانیم انجام دهیم؟
با آرامش به آنچه کودک می گوید گوش دهید نه به اینکه چگونه می گوید بگذارید خودش حرفش را تمام کند شما جمله او را کامل نکنید . هنگام صحبت کردن با او تماس چشمی داشته باشید . برای پاسخ دادن به کودک به او فشار نیاورید .
هرگز هنگام صحبت کودک عباراتی چون زود باش الان صحبت نکن کار دارم استفاده نکنید .
کودک را در فعالیت هایی که به خوبی از عهده آن ها بر می آید شرکت دهید و توانایی های او را تشویق کنید . حداکثر روزی ۱۵ دقیقه را به صحبت آرام با کودک اختصاص دهید مثلا برای او کتاب بخوانید کودک را دربهترین شرایط بدنی نگه دارید بیماری جسمی به احتمال زیاد باعث افزایش لکنت می شود .
برای درمان لکنت زبان به چه درمانگری باید مراجعه کنیم؟
لکنت و درمان آن یکی از حوزه های تخصصی گفتار درمانگران می باشد. در مواردی که فشارهای روانی موجود در روابط بین فردی و خانواده و … در تشویه آن دخیل هستند لازم است مشاوره روانشناختی یا روانپزشکی صورت گیرد . و در موارد خاصی درمان دارویی نیز صورت گیرد.
آیا دارو درمانی در درمان لکنت کمک کننده است؟
دارو درمانی در درمان خود اختلال تاثیری ندارد مگر اینکه دارو را در مورد اختلالات همراه با این مشکل که روی آن تاثیر منفی می گذارند به کار ببریم.
طول مدت برنامه درمانی چقدر است؟
با توجه به شدت، وجود یا عدم علائم ثانویه، سن فرد لکنتی و چند عامل دیگر طول مدت درمان متفاوت است و می تواند در بازه ای از چند هفته تا چند سال متفاوت باشد.
مرکز توانبخشی ماهان در غرب تهران ارائه دهنده خدمات گفتاردرمانی برای کودکان با اختلال لکنت می باشد.
ویزیت با تعیین وقت قبلی
شماره های تماس با مرکز : ۰۲۱۶۶۶۳۴۴۰۹ – ۰۲۱۶۶۶۵۹۷۴۰